35

Onun meyvesini ve elleriyle yaptıklarının ürünlerini yesinler.

Yani Biz, yeryüzünde hurma bahçeleri ve üzümler yarattık ki, bu bahçe ve hurma ağaçlarının ürünlerinden ve bu ürünlerden elde ettikleri manı Çillerden yesinler ve hukukumuzu yerine getirmek için şükretmeye devanı etsinler. Söz konusu ürünlerden elde ettikleri mamuller de meyve suyu, pekmez vb. şeylerdir. Ayetteki ”elleriyle" ifadesi kuvvetten kinayedir. Çünkü iş konusunda insanın en güçlü uzvu elidir. Bu sebeple el, genelde kinaye olarak dile getirilmiştir. Âyet-i kerime aynı zamanda, ”Onun ürünlerinden yesinler ki, bu ürünler, onların çalışmasıyla değil, Allah'ın yaratmasıyla olmuştur," şeklinde de anlaşılmıştır.

Hal böyle iken onlar şükretmezler mi? Burada, onların sayılan nimetlere şükretmemelerinin çirkinliği belirtilmektedir. Yani onlar, nimetlerden yararlanıyorlar da Allah'ı birlemek ve Ona hamdetmek suretiyle o nimetlere şükretmiyorlar mı?