19

Allah, gözlerin hain bakışını yani gözlerdeki hain bakışı, ya da gözlerin hıyanetini bilir, demektir. Bu taktirde ”haine" kelimesi afiyet gibi mastar anlamındadır. Nitekim şu âyet-i kerimede ”haine" kelimesi bu anlamda kullanılmıştır: ”... Onlardan daima bir hainlik görürsün..." (Mâide: 13)

Hıyanet gizliden gizliye verilen sözü bozmak suretiyle hakka aykırı davranmak demektir. Bunun zıddı emanettir. Burada kasdolunan ise mahrem olmayan yabancı kadınlara istekle bakmaktır. İnsanın bakışı, sahih hadiste yer aldığı üzere İblis’in oklarından bir oktur. (8) Hadise göre birinci bakış, insanın lehinedir. Yani kişi bundan dolayı cezalandırılmaz. İkincisi ise, aleyhinedir. Bir haberde şu rivayet yeralır: ”Ey Ademoğlu! Birinci bakış senin, ama ikincisi değildir." (9) İkinci bakış kişinin lehine değildir. Çünkü ikincisinde kasıt vardır. Bu göz zinası kabilindendir.

8- Bu hadisi Taberanî rivayet etmiştir. Hakim de şu lâfızla rivayet eder: ”Bakış İblis’in oklarından zehirli bir oktur..." Bkz. et-Terğîb, ve't-Terhîb, 3/34.

9- Bu hadisi Ebû Davud Nikâh''ta, Tirmizî Edep 'te, Dârimî Rikâk bölümünde şu lafızla rivayet eder: ”Ey Ali! Bakışını anlarda yapma. Çünkü birincisi senin lehinedir. Ama ikinci bakış senin lehine değildir." Bkz. Ahmed b. Hanbel, Müsned, 5/351.

Ebû Osman der ki,: ”Gözün hıyaneti, kişinin gözünü haramlara bakmaktan sakınmaması, heva ve şehvetinin arkasından salıvermesidir."

Ve kalplerin gizlediğini bilir. İnsanın içindeki sırları, iyilik veya kötülük olsun, bilir. Buradan sabit oluyor ki, kalplerin fiilleri Yüce Allah'a malûmdur. Aynı şekilde organların fiillerini de bilmektedir. Çünkü kalplerin gizlediği şeyler, bir başka ifadeyle gözlerin hıyaneti Allah nezdinde malûm olduğuna göre Yüce Allah diğer organların fiillerini haydi haydi bilir. Herhangi bir hâkim bu ilimde sözkonusu dereceye ulaşırsa suçlu ve mücrim olanların ondan daha çok ve daha fazla korkmaları gerekir. Yüce Allah'ın ”...kalplerin gizlediğini bilir" şeklindeki ifadesi uyarma emri için güçlü bir sebep bildirme makaınmdadır.