11

Gerçekten bizden sâlihler kendi içlerinde ve başkaları ile muamelelerinde fıtratı selimin gereği olarak kötü nefislerin gerektirdiği şer ve bozgunculukla değil, iyilik ve salâh ile nitelenenler

de var, iyilikte bundan

daha aşağı olan grup

lar da var. Biz bundan önce

çeşitli yollara ayrılmıştık. Bu, az önce belirtilen bölünmenin ifadesidir.

Bilginlerin dediklerine göre cinler arasında Kaderiye, Mürcie, Havarie.

Rafızî gibi fırkalar vardır.

Âyetteki ”tarâik" kelimesi, ”tarîk" kelimesinin çoğuludur. Tarîk, adını atılan yani yürünülen yer anlamındadır. İster iyi olsun ister kötü, insanın gittiği yol (hayat tarzı) için kullanılır. ”Çeşitli" diye ifade ettiğimiz ”kıdeden" kelimesinin tekili olan ”el-kaddü" bir şeyi uzunlamasına kesmek, dilmek demektir. Bu anlamdan olmak üzere insanın boyuna ”kaddün" denilir. Kamusta el-kaddetü, insanlardan grup (fırka) demektir. Her birinin arzusu müstakildir. ”Biz çeşitli yollara ayrılmıştık," âyeti, bu anlamdadır. Arzu ve istekleri muhtelif fırkalar demektir, denilmektedir.