3

Kendileri başkalarına bir şey ölçtükleri veya tarttıklarında eksik ölçer ve tartarlar. İnsanlara bir şey satarken ölçüp tarttıklarında ise, ölçü ve tartı eşitlik ve adalet sağlansın diye icad edildiği halde bunlar insanların haklarını noksanlaştırırlar.

Eksik ölçmede ”keyl" ve ”vezn", tam ölçmede ise sadece ”keyl" denmesinin hikmeti şu olabilir: Onlar başkalarından alırken ölçekte yaptıkları hileleri, başkalarına verirken ölçü ve tartıda yapamıyorlardı.

Nitekim Zemahşerî şöyle diyor: ”Sanki bu hilekârlar ölçülüp tartılan malları tartarak değil, sadece ölçerek alıyorlardı. Çünkü fazla yığmak ve ölçeği sallamak suretiyle fazla ölçüp çalma imkânı buluyorlardı. Fakat başkalarına verirken ikisinde de hile yapabildikleri için ölçü ve tartıyla veriyorlardı."