44

«Siz, insanlara iyiliği emredersiniz de kendinizi unutursunuz. Halbuki kitabı (Tevrat'ı) da okursunuz. Hâlâ aklınızı başınıza almayacak mısınız?»

Bu âyet Medine'nin çevresinde bulunan Beni Kureyza ve Nadir Yahudileri hakkında inmiştir. Bu Yahudi kabileleri Tevrat'ta Muhammed'in geleceğini okumuşlar, îman etmek için O'nun peygamber olarak gönderilmesini bekliyorlardı. Aynı zamanda Evs ve Hazreç kabilelerini de İslâm'a davet ediyorlardı. Evs ve Hazreç kabileleri Hazret-i Peygamberin getirdiği İslâm dinini onlardan önce kabul ettiler. Yahudiler onları kıskandılar ve İslâm'ı kabul etmediler, inkâr ederek kâfir oldular.

Allahü teâlâ, -Ey Yahudiler, siz Evs ve Hazreç kabilelerini İslâm'a davet eder, kendinizi unutursunuz. Halbuki Tevrat'ı okur, onda Hazret-i Peygamber'in sıfatları zikredildiği halde düşünüp, aklınızı başınıza alıp iman etmezsiniz» buyurmuştur.

Katâde (radıyallahü anh) demiştir ki: «İyilikle emredenlerin önce söylediklerini kendilerinin yapması, kötülüklerden kaçınması ve her hususta insanlara örnek olması gerekir. Emr-i bümârufta bulunanların söylediklerinin tesir etmesi için önce kendileri söylediklerini yerine getirmelidirler. Bu âyette buna işaret vardır.

Enes (radıyallahü anh)'den rivayet edilmiştir: «Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) Mi'rac gecesi bir topluluğa uğrar, dudaklarının cehennem aletleriyle parça parça kesildiğini görür. Bunların kim olduğunu Cebrail'e sorar. Cebrail (aleyhisselâm) şu cevabı verir: 'Bunlar senin ümmetinin hatip ve vaizleridir. Halka emr-i bümârufta bulunurlar, fakat kendi söyledikleriyle kendileri amel etmezler.'»