3

"O hem evveldir, hem âhirdir. Hem zahirdir, hem bâtındır. O, herşeyl kemâliyle bilendir."

Her varlıktan önce O vardır. Hepsinin Mevlâsıdır. Hepsini yaratan, kâinatı da yaratan O'dur. Onun başlangıcı, evveli yoktur. Onun sonu, âhiri de yoktur. Âhireü de yaratan O'dur, Zahir O'dur. Bütün varlıkların üzerine galiptir. Hepsini zuhura getiren de O'dur. O, bâtındır. Onların iç durumuna vâkıfdir. Bîr başka yoruma göre "zahir" insanları bu meydâna getirendir. "Bâtın" ise cinleri ve şeytanları yaratandır. Bâtın (görülmeyen) nimetler de Ondandır. Bütü işleri ve tasarrufu ile zahirdir. Ama mâhiyeti asla bilinmeyen Zâtı ile Bâtındır. Gizli-aşikâr bütün varlığın birtek ve kudretli yaratıcısı olduğunu ispat etmesi bakımından zahirdir. Ve fakat "Gözlerin idrâk edemeyeceği zâtı" bakımından ise Batındır. Dünya ve âhiret bütün vatlıkları tam bilmesi bakımından da "Alîm"dir Hiçbir şey bilgisi dışında kalmaz.