4

"Ki biz insanı, yemin olsun, meşakkat içinde yarattık."

İnsanoğlunun çektiği zahmeti hiçbir varlık çekmez. Sizi babanın sulbünden çıkardık, ana rahmine düşürdük. Dokuz ay on gün o karanlık yerde onu karar kıldık. Dünyâya gelince ona "beşik zahmetini" tattırdık. Onu ayaklan olduğu halde yürümeden mahrum ettik. Çocuk ilk tahsil çağına gelince "okuma zahmetine katlandı. Bir kısım çocuklar da bir "sanat öğrenme" ve ustasına katlanma durumunda kaldılar.

Bu zahmetler daha birçok yerde oluyor. Hayat zahmetlerle doludur. Bu zahmetler iyiliklerin kıymetini bilmeniz içindir. Hayatta insanın çektiği zahmetle bu iş bitmez. Ölünce "Münker-Nekîr suâli"nin zahmeti vardır. O daha dehşetlidir. Kıyametin ahvâli ise çekilecek zahmetler açısından korkunçtur! Mü’minler "Cennete kavuşmakla" bu zahmetler "rahmete" dönüşecek. Kâfirlerin zahmeti "dayanılmaz boyutta" orada (cehennemde) sonsuzadek sürecektir. Dünyâ, "darulimtihan-dârülibtilâ' (bir imtihan yeri, bir zahmet ve sıkıntı yeri) dir.