3

Şüphesiz ki asıl soyu kesik olan, sana buğüz edendir.

Ey Rasûlüm, şüphesiz ki en şerli, en aşağı ve soyu kesik olan, sana buğuz eden ve sana düşmanlık edendir.

Âyette sıfatları zikredilenbu kişinin kim olduğu hakkında farklı Rivâyetler zikredilmiştir.

Abdullah b. Abbas, Said b. Cübeyr ve Katade'den nakledilen bir görüşe göre bu kimse, Âs b. Vail es-Sehmî'dir. Bu kişi, Resûlüllah hakkında şöyle demiştir: "Ben Muhammed'i sevmiyorum. O, zelil bir kimsedir, soyu kesiktir." İşte âyet-i kerime bu hususu beyan etmektedir.

Şemr b. Atiyye'den nakledilen diğer bir görüşe göre bu kimse, Ukbe b. Ebi Muayt'tır. Ukbe, Resûlüllah’ın erkek çocuğunun yaşamadığını bu sebeple onun soyunun kesik olduğunu söylemiş, Allahü teâlâ da bu âyeti indirmiştir.

Abdullah b. Abbas ve İkrime, bu âyette sıfatları zikredilenin, Kureyşten bir topluluk olduğunu söylemiştir. İkrime diyor ki: "Ka'b b. el-Eşref Mekke'ye geldi. Mekkeliler ona: "Biz mi daha hayırlıyız yoksa kavminden kopmuş olan bu soyulmuş hurma ağacı mı? (Muhammed mi?) Biz, Hacılara ev sahipliği yapan kimseleriz. Develerin kurban edildikleri yer bizim elimizdedir." dediler. Ka'b b. el-Eşref de: "Siz daha hayırlısınız." dedi. Bunun üzerine Allahü teâlâ, Ka'b hakkında "Kendilerine kitaptan bir pay verilenleri görmüyor musun. Onlar puta ve tağuta inanıyorlar. Ve inkâr edenlere: "Bunlar, iman edenlerden daha doğru yoldadır." diyorlar. Nisa Sûresi. 4/51 âyetini indirdi. Resûlüllah’ın aleyhinde konuşan Kureyşliler hakkında da "Şüphesiz ki asıl soyu kesik olan sana buğuz edendir." âyetini indirdi. Bu haber, Abdullah b. Abbas'tan da Rivâyet edilmektedir.

İlerime bu âyetin izahında şunları da söylemiştir: "Resûlüllah’a vahiy gelince Kureyşliler: "Muhammed bizden koparıldı, tek bırakıldı, dediler. Bunun üzerine: "Şüphesiz ki asıl soyu kesik olan, sana buğuz edendir." Yani, Resûlüllahı soyu kesilmekle itham edenin soyu kesiktir." âyeti nazil oldu.

Taberi, âyet-i kerime’nin, genel anlamda alınmasının daha uygun olacağını, Resûlüllah’a her buğuz edenin, zelil, hakir ve sonu güdük olduğunu söylemenin daha uygun olacağını zikretmiştir.