100

Her kim Allah yolunda hicret ederse yer yüzünde gidecek çok yer de bulur, genişlik de bulur ve her kim Allah’a ve Peygambere hicret kasdiyle evinden çıkar da sonra kendisine ölüm yetişirse muhakkak ki, onun ecri Allah’a düşer, Allah bir gafur, rahîm bulunuyor

(........) ve her kim -yolunu bilib de fîsebilillâh muhaceret ederse (........) Arzda bir çok gidecek, sığınacak veya düşmanlara rağm edecek yer ve genişlik bulur.» -Binaenaleyh yerinde bir nevi' rahat ve refahı bulunanlar oradan ayrılınca behemehal meşakkatlere ve darlıklara düşeceğini zannedib de korkmamalıdırlar. Bir de (........) her kim Allah’a ve Resulüne muhacir olarak evinden çıkar (........) sonra maksadına vasıl olmadan ölüm kendisine yetişirse (........) ecri Allah üzerine düşer, ya'ni amelini tamam etmiş gibi baliğan ma belağ ecrine nail olur.»- Binaenaleyh bu babda «yerimden ayrılırsam maksada ya vasıl olurum ya olamam, iyisimi elimdekini de zayi' etmeyeyim, dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan da olmıyayım diye düşünmemelidir. Allah için hareket eden hasbelkader yarı yolda da kalsa yine tamam ecre nail olacağını bilmelidir. (........)

Anifen nakledildiği üzere Cündub İbn-i Damre Medine ye gelirken yolda «ten'ıym» nam mevkıa vardıklarında vefat edeceğini hissedib sağ elini sol eline koymuş «Allah’ım, şu senin, şu da Resulünün, Resulün sana ne ile biy'at ettiyse ben de öyle biy'at ediyorum» demiş ve teslimi ruh etmiş idi. Bu haber Eshabı Peygamberîye vasıl olduğu zaman «Medinede vefat etseydi ecir etemm olurdu» demişler, bu âyet de bunun üzerine nâzil olmuştur. Talebi ilim veya hacc veya cihad veya bunlar gibi her hangi bir masdaı dinî ile livechillâh vakı' olan her hicret Allah’a ve Resulüne hicret olunduğunu da beyan etmişlerdir.

Mücahidîn ile kaıdînin mukayesesinden sonra mücahidîn hakkındaki tahfifâtı İlâhiyye cümlesinden olmak üzere seferde, hali havfte ve düşman karşısında ve belki maraz ve matar gibi alel'umum mevakı'ı zarurette nemazın keyfiyyetini beyan ve bu suretle hem cihadın hem nemazın dindeki ehemmiyeti kat'iyelerini tansıs için buyuruluyor ki,

(........)