159

Ve Ehli kitabdan hiç biri yoktur ki, celâlim hakkı için ölümünden evvel ona mutlak îman edecek olmasın, kıyamet günü de o aleyhlerine şahid olacak

(........) Ehli kitabdan gerek Yehud ve gerek Nesârâ hiç biri yoktur ki, ölümünden evvel Isâya îman edecek olmasın, her halde edecektir, etmek mecburiyyetindedir. Çünkü ölüm zamanında iymanın faidesi olmıyacak (........) ve yevmi kıyamette Isâ aleyhlerinde şahid olacaktır.»- Ekser müfessirînin beyanına göre (........) zamiri Isâya (........) zamiri de îman edecek olan Ehli kitaba raci'dir ve İbn-i abbastan da böyle menkuldür, yani Isâ ölmezden evvel demek değil, Ehli kitabdan her biri ölmezden evvel demekdir. Fakat her halde îman edecek olunca Isâ ne için aleyhlerinde şahid olacak: denilirse, buna karşı (........) âyetinde geçtiği üzere iymani yeis makbul olmadığından dolayı bu iymanlarının kendilerine faidesi olamıyacağı söylenmiştir. Fakat âyette (........)

buyurulmayıb (........) buyurulduğuna nazaran bu cevab âyetin zahirine pek de muvafık değildir. Binaenaleyh âyetin meali ölümden evvel Yehudîler tekzibden, nesârâ uluhiyyet isnadından tevbe ederek her halde İsaya iman etmek mecburiyetindedirler, ya'ni iman ile mükelleftirler. Ölüm gelmeden, tevbe kapısı kapanmadan, hali ıztırara düşmeden evvel tevbe edib imana gelmelidirler. Yoksa o zaman imanın da faidesi olmıyacak Isâ yevmi kıyamette aleyhlerinde şahid olacak, yehudîler aleyhinde «yarabbi bunlar, beni tekzib ettiler» diye, Nesarâ aleyhinde de «yarabbi bunlar bana ilâh ve ibnullah dediler» diye küfürlerine şehadet edecektir. Demek olur ki, bunda hem rif'ati Isâyı hem izzeti İlâhiyyeyi beyan vardır. Demek ki, Fransız feylesoflarından «Ernest Renan» ın tedkıkatı tarihiye davası altında Hazret-i Isâyı nübüvvet ve risalet iddia etmemiş ancak ahali hem Roma hükûmetine hem de yehudî rüesasına olmak üzere iki vergi altında ezilmekte olduklarından dolayı Roma hükûmetinin tanınıb yehudî rüesasına vergi verilmemesi hakkında ahaliye teşvikat ve tahrikâtda bulunmuş olduğundan dolayı Yehudîler tarafından katledilmiş alelâde bir şahsolarak tasvir etmesi Nasraniyyetten kaçmak için Yehudîlerin Hazret-i Isâyı tekzib ve katil davasına iştirakden başka bir şey değildir.