59

De ki, hamd Allah’a, bir de selâm ıstıfa buyurduğu kullarına Allah mı hayırlı yoksa müşriklerin şirk koştukları mı?

(.......) de ki, hamdolsun Allah’a - Kur’ân’ın bir hakîmi alîmin ledünnünden telâkkisini izah sadedinde zikrolunan kıssalar Allahü teâlânın kemali kudret ve azameti şanı ile Peygamberlerine bahşeylediği mu'cizat ve nusratın tesavvurlar fevkında yüksekliğini anlattığı gibi bilhassa risaleti Muhammediyye ile va'dolunan inkılâbâtın tarzı vukuuna dair mazıden ba'zı misaller ile mü'minlere tebşir siyakında irad buyurulduğu için burada Resulullahın hem (.......) diye hamdetmesi hem de Allah’ın öyle ıstıfa buyurduğu, ya'ni süzüp seçerek risalet velâyeti için ıhtiyar buyurduğu güzide kullarına (.......) bir de selâm o ıstıfa buyurduğu kullarına - diye bir selâm ithaf eylemesi emrolunmuş ve bununla bir hutbeye girizgâh yapılarak müşrikleri tebkit ve ilzam için şöyle bir mukayese yürüdülmüştür: (.......) Allah mı hayırlı yoksa müşriklerin şirk koştukları mı? -

Ya'ni zikrolunan kıssalardan kudretinin şuûnu anlaşılan ve binaenaleyh bütün hamd-ü azamet kendine mahsus olan Allah mı hayırlı, yoksa müşriklerin ona şerik koşarak taptıkları şeyler mi? Nasıl, kime ıbadet etmeli? Bütün hayır yedinde olan Allah ile hiç bir şey kabili kıyas olamıyacağından bu mukayesenin mahza müşriklere serzeniş için olduğu aşikârdır. Zikredilen tarihî kıssalar hayriyyeti ilâhiyyeye delâlette bürhanı naklî olduklarından nakle îmanı olmıyan müşriklere karşı daha açık ve daha umumî olan aklî bürhanlara geçerek kademe kademe serzeniş kuvvetini artırmak için buyuruluyor ki,