2

Ey o bütün îman edenler! Seslerinizi Peygamberin sesinden üstün kaldırmayın ve ona birbirinize bağırır gibi iri söylemeyin! Haberiniz olmadan amelleriniz hiçe iniverir

(.......) Nida yeni geçmişken iâdesi bunun da aynî ı'tina ile dinlenmesi lüzumuna tenbihtir. Evvelkindes nefsi kavil ve fiılde ileri gitmek nehyolunduğu gibi bunda da kavlin keyfiyyetinde, ya'ni söyleyişte aşırı gitmek nehyolunuyor şöyle ki, (.......) seslerinizi Peygamberin sesi fevkında kaldırmayın - ya'ni seslerinizi Peygamberin sesinin vardığı hadden ileri geçirmeyin (.......) ve ona söz söylerken biribirinize bağırdığınız gibi iri sesle söylemeyin - akran gibi de konuşmayın.

Ya'ni evvelkisi ileri gitmeyi nehyediyor, bu cümle de müsavatı nehyediyor. Rivâyet olunur ki, bu âyet nâzil olunca Hazret-i Ebi Bekir radıyallahü anh: ya Resulallah vallahi ben bundan sonra Allah’a kavuşuncıya kadar sana gizli veya gizli gibi konuşurum. Hazret-i Ömer radıyallahü anh de Peygambere öyle yavaş konuşur olmuştu ki, istifham buyurmayınca işittirmezdi.(.......) zira amelleriniz habtolur, hiçe gider de haberiniz olmaz. - Çünkü Peygambere hurmetsizliğe ve ezaya bâıs olabilen şeyler küfre varabilir küfr ise a'mali habteder. (.......) burada (.......) kaydiyle şuurun nefyinden şu anlaşılır ki, bu nehyolunan refı' ve cehirden murad yalnız istihfaf ve saygısızlık kasdiyle olanlar değildir. Çünkü o mü'minlerden suduru melhuz olmıyan sarih küfürdür.

Fakat sarih küfr olmamakla beraber dolayısile ona varan küfür mazınnesi olan haller de vardır. Ba'zı fiıller vardır ki, küfür kasdiyle yapılmasalar bile küfür tehlükesini hâiz olurlar. Peygambere eza bu kabîldendir. Buharî ve Müslim Enes radıyallahü anhten rivâyet etmişlerdir ki, bu âyet nâzil olunca Sâbit İbn-i Kays radıyallahü anh evinde oturmuş «ben ehli nardenim» diyerek kendini habseylemişti, Hazret-i Peygamber sallâllahü aleyhi ve sellem Sa'd İbn-i Muaza: ya âba Amir Sâbit ne halde rahatsız mı?

diye suâl buyurdu, Sa'd o benim komşumdur, rahatsızlığını bilmiyorum dedi ve gitti sordu. Sâbit dedi ki, «bu âyet indirildi, halbuki bilirsiniz ben sizin en yüksek seslinizim, demek ki, ben Ehli nardenim» dedi, Sa'd bunu Peygambere söyledi, Resulullah hayır o Ehli Cennettendir buyurdu. Diğer bir rivâyette de Resulullah haber gönderip getirtti, suâl buyurdu, ya Resulallah dedi; Allahü teâlâ sana bu âyeti indirdi, benim ise sesim kuvvetli korkarım ki, amelim habt ola. aleyhissalâtü ves-selâm buyurdu ki, hayır sen hayr ile yaşıyacak ve hayr ile öleceksin. Taberânî ve Hâkimin rivâyetlerine göre Resulullah ona: razı olmazmısın hamîden yaşıyasın, şehîden katlolunasın ve Cennete giresin? buyurdu, o da: razıyım ve artık sesimi Peygamberin sesinden üstün kaldırmam dedi.

Terhîbden sonra imtisale tergıb için buyuruluyor ki,