16

Tıbkı Şeytanın meseli gibi ki, hani insana küfret dedi de küfredince ben dedi senden beriyim, çünkü ben âlemlerin rabbi olan Allahdan korkarım.

Şeytanın meseli gibi - mesel olmuş te'accüb olunacak hali gibi (.......) hani bir vakıt insana küfret demişti - bir âmir vaz'ıyyetinde onu küfre teşvık etmişti (.......) o insan küfredince de - Şeytan çekilivermiş (.......) haberin olsun, demişti: ben senden beriyim - ya'ni senin bulaştığına bulaşmam, mes'uliyyetine iştirâk etmem (.......) Çünkü ben âlemlerin rabbı Allahdan korkarım - küfür et diye emir verirken korkmamıştı da aldatıp belâya soktuktan sonra azâbı hatırlıyarak korkacağı tutmuş «ben karışmam ne halt edersen et» diyerek savuşu vermişti ki, bu da bir şeytanlıktı. Münafıklarda böyle yapmışlardı ve böyle yaparlar. Bahirde derki: Şeytanın ben Allahdan korkarım demesi bir riya idiki bu korku onu insanları fenalığa sevk etmekten men' etmiyor (.......)

Müfessirînin çoğu buradaki Şeytan ve İnsandan murad cins olduğuna zâhib olmuşlardır. Buna göre teberrî Kıyamet günü demektir (.......) Kavlinin zâhirine en muvafık olan da budur denilmiştir. Ba'zıları demişki Şeytan ile murad İblis, insan ile murad Ebû Cehildir. Zira Sûre-i Enfalde geçtiği üzere bedir günü Şeytan ona (.......) demiş sonra da çarpışma başlayınca (.......) deyip sıvışmıştı, maamafih bu babda mesel olmuş bir kıssa da nakledilmiştir. Ahmed ibni Hanbel Zühüdde, Buharî tarihinde Beyhekî şuabda, Hâkim ve daha başkaları Hazret-i Ali radıyallahü anhten rivayet etmişlerdirki âbid bir adam zaviyesinde ibadet ederdi, bir kadına da bir hal arız olmuştu, bunun biraderleri vardı, onu o adama götürmüş bırakmışlardı, derken nefsine hoş göründü, tuttu zina etti, kadın hamil kalmıştı, derken Şeytan geldi, sen bu kadını öldür çünkü vâkıf olurlarsa rezil olursun dedi, bunun üzerine bir de tuttu öldürdü ve bir yere gömdü sonra geldiler bunu yakaladılar götürdüler, giderlerken Şeytan yine geldi, onu sana hoş gösteren ben idim şimdi bana secde et seni kurtarayım dedi, o da ona secde etti, sonra da o ondan teberrî etti ve dediğini dedi, işte (.......) âyeti buna işarettir (.......)