6

Ben yığın yığın mal telef ettim diyor

(.......) ben yığın yığın mal telef etmişim diyor? - Bunu mü'minlere karşı azamet satmak üzere gurur ve iftihar ile söyliyor ve gösteriş için sarf ettiği malları kasd ediyor. Sarfa, ihlâk ve itlâf ta'bir olunması hakikî menafia sarf edilmeyip boşuna istihlâk ile zayi' edilmiş olduğunu anlatmak içindir. Çünkü süfeha takımı bir fakîrin karnını doyurmayı hoşlanmaz da sefahet ve gösteriş için mal telef etmekle iftihar eder, onu büyüklük zann eyler. Bu ma'na evvelki sûredeki mîras yedilikle de mütenasibdir. Resûlullaha adâvetinin şiddetini izhar için ona düşmanlık yolunda sarf ettiği malları kasd ettiği de söylenmiştir. Sebeb-i nüzul, Hâris İbn-i Nevfel olduğu rivayetinde mahza Resûlullaha iyzâ için söylendiği zikrolunmuştur: Mukatilden merviydir ki, Hâris İbn-i Nevfel bir günah işlediği zaman Resûlullahdan istifta ederdi, aleyhissalâtü ves-selâm

da ona keffaret emr eylerdi: Muhammede ıtaat ettiğimden beri keffarât ve tebiatta çok mal telef ettim (.......) demiş. Bu ise dîn yolunda sarf edilen malların boşuna bir istihlâkten ıbaret olduğunu iddia ile hayıflanarak dîne i'tiraz etmek ve Peygambere itaat etmemek için söylenmiş demektir. Ba'zıları da demişlerdir ki, Murad evvelki ma'nadır. Ancak (.......) hal değil, istıkbal içindir. Bunu Kıyamet günü söyliyecek demektir, çünkü o ettiği sarfiyyatın kendisine fâide vermediğini o gün cezasını çekerken anlıyacaktır. LÜBED, sured vezninde çok mal ma'nasınadır ki, sanki birbiri üstüne yığıla yığıla keçe gibi birbirine geçmiştir.